Wielkie złoża wody na równiku Marsa
22 stycznia 2024, 05:54Ponad 15 lat temu Mars Express zbadał marsjańską Medusea Fossea Formation (MFF) i zauważył wielkie depozyty o głębokości 2,5 kilometra. Wówczas nie było jasne, czym one są. Niedawno orbiter odwiedził ponownie ten obszar i tym razem dokładnie określił, z czym mamy do czynienia. Ponownie zbadaliśmy MFF, wykorzystując nowe dane z radaru MARSIS i stwierdziliśmy, że formacja jest grubsza niż sądziliśmy, ma 3,7 kilometra, mówi główny autor badań, Thomas Watters ze Smithsonian Institution.
Od 200 lat naukowcy próbują rozwiązać zagadkę tajemniczych plam na rzeźbach z Partenonu
19 stycznia 2024, 16:31W 1688 roku z Aten do Kopenhagi dotarły dwa fragmenty rzeźb, głowa mężczyzny z brodą oraz głowa młodzieńca. Był to prezent dla króla Danii Chrystiana V. Opisano je jako pochodzące z jednego z siedmiu cudów świata, świątyni Artemidy w Efezie. Około 140 lat później dwóch naukowców, którzy odwiedzili królewską kunstkamerę, stwierdziło, że pochodzą one z Partenonu. W 1830 roku, na rzeźbach z Partenonu przechowywanych w British Museum, zauważono brązowe plamy. Okazało się, że występują też na rzeźbach z Kopenhagi. Duńczycy poinformowali właśnie o wynikach badań przeprowadzonych za pomocą najnowocześniejszych technik.
Nasz mózg zmienia się, gdy jako dorośli uczymy się języka obcego
19 stycznia 2024, 06:44Gdy jako dorośli uczymy się obcego języka, w naszym mózgu zachodzą istotne zmiany w połączeniach pomiędzy kluczowymi regionami odpowiedzialnymi za komunikację słowną, dowiedli naukowcy z Instytutu Ludzkiego Poznania i Nauk o Mózgu. Uczeni zorganizowali intensywny kurs nauki języka niemieckiego dla arabskojęzycznych uchodźców z Syrii, a jego częścią były badania mózgów uczestników kursu za pomocą rezonansu magnetycznego (MRI).
Skąd się biorą wielokrotne układy gwiazd? Mamy pierwsze obserwacje ich powstawania
18 stycznia 2024, 16:41Ponad 80% gwiazd o masie większej od Słońca istnieje w układach podwójnych lub wielokrotnych. Kluczowe pytanie, na które od dawna usiłowali odpowiedzieć astronomowie brzmiało, czy gwiazdy te narodziły się w takich układach, czy też powstały osobno i z czasem zbliżyły się do siebie, tworząc układy. Dotychczas przeprowadzane symulacje komputerowe pokazywały, że gwiazdy już rodzą się w układach wielokrotnych. Jednak astronomowie chcieli przekonać się, jak jest naprawdę. Ostatnie obserwacje za pomocą teleskopu ALMA pozwoliły w końcu rozwiązać tę zagadkę.
Grenlandia straciła 20% lodu więcej niż dotychczas szacowano
18 stycznia 2024, 13:59Lądolód grenlandzki stracił w ciągu ostatnich 4 dekad około 20% masy więcej niż dotychczas sądzono, wynika z najnowszej analizy przeprowadzonej przez należące do NASA Jet Propulsion Laboratory. Olbrzymia większość lodowców znacząco się wycofała, a utrata lodu przyspiesza. Dotychczas nie miało to bezpośredniego przełożenia na poziom oceanów, może mieć jednak w przyszłości wpływ na cyrkulację oceaniczną.
Niezwykle rzadka moneta znaleziona na Wyżynie Judzkiej
18 stycznia 2024, 12:50Podczas prac archeologicznych prowadzonych na Wyżynie Judzkiej w związku z rozbudową autostrady, naukowcy z Izraelskiej Służby Starożytności znaleźli niezwykle rzadką monetę z okresu perskiego (VI-V wiek p.n.e.). To jedna z pierwszych monet używanych na terenie Izraela. W przeszłości została ona celowo przecięta. Podczas tych samych prac archeologicznych odkryto też pozostałości po budynku z okresu Pierwszej Świątyni oraz odważnik o masie szekla, którego obecność świadczy o prowadzeniu działalności handlowej.
Naukowcy z Białegostoku informują, że testowana przez nich folia rzeczywiście ratuje życie ptaków
17 stycznia 2024, 16:47Pół roku temu informowaliśmy, że Uniwersytet w Białymstoku, we współpracy z Fundacją Szklane Pułapki, austriacką organizacją BirdShades i firmą Unidevelopment SA rozpoczął testy folii mającej chronić ptaki przed śmiertelnymi zderzeniami ze szklanymi powierzchniami. W ramach testów niewidoczną dla człowieka folią pokryto 300 m2 szklanych ścian budynku na uniwersyteckim kampusie. Folia zawiera regularnie powtarzający się wzór widoczny w ultrafiolecie, który odbierają ptasie oczy. Teraz, po kilku miesiącach testów, nadeszła świetna wiadomość – folia działa.
Atomowy ping-pong fotonami jest możliwy
17 stycznia 2024, 12:40Atomy mogą absorbować i ponownie emitować światło. Jednak zwykle te zaabsorbowane fotony są emitowane we wszystkich możliwych kierunkach. Naukowcy z Uniwersytetu Technologicznego w Wiedniu teoretycznie dowiedli, że za pomocą soczewek można doprowadzić do sytuacji, w której foton emitowany przez atom trafi do drugiego atomu, przez który zostanie zaabsorbowany, a następnie zostanie emitowany do pierwszego atomu. W ten sposób atomy będą przekazywały sobie foton z niezwykłą precyzją.
Naukowcy zidentyfikowali starożytny zespół Turnera i inne zaburzenia rozwoju płci sprzed wieków
17 stycznia 2024, 09:43Dzięki opracowaniu nowej technologii badania chromosomów w dawnych genomach naukowcom udało się zidentyfikować pierwszą żyjącą w starożytności osobę, która cierpiała na zespół Turnera z kariotypem mozaikowym. Zespół Turnera to zespół wad wrodzonych spowodowanych całkowitym lub częściowym brakiem jednego chromosomu X. Cierpiące nań kobiety charakteryzuje niski wzrost, nieprawidłowe proporcje ciała, nieprawidłowe ukształtowanie gonad prowadzące do niepłodności czy słabiej zaznaczone cechy płciowe.
Nastolatka z dzieckiem przytulonym do pleców pochowana na anglosaskim cmentarzu
16 stycznia 2024, 16:52Podczas budowy najdłuższego na świecie lądowego i podmorskiego interkonektora Viking Link, łączącego Wielką Brytanię i Danię, odkryto 50 stanowisk archeologicznych, datowanych od prehistorii po nowożytność. Najbardziej interesującym z nich jest pozostałość po anglosaskim cmentarzu z VI-VII wieku. Wśród znalezionych tam pochówków wymienia się grób nastolatki oraz dziecka przytulonego do jej pleców. Cmentarz jest umiejscowiony wewnątrz rowu obwodowego pochodzącego z epoki brązu, co wskazuje, że miejsce to wykorzystywano na długo przed jego założeniem.
